Tóc bạc ở tuổi dậy thì: 7 nguyên nhân và cách khắc phục

Tóc bạc ở tuổi dậy thì là nỗi ám ảnh của nhiều em học sinh do hút thuốc lá thụ động, bất ổn tâm lý, di truyền, dinh dưỡng mất cân bằng. Trẻ mới 14-15 tuổi đã mất sắc tố tóc tự nhiên là tình trạng đáng báo động cả về thể chất và tâm lý. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, xu hướng bạc tóc ngày càng trẻ hóa, khiến nhiều trẻ mới lớn cực kỳ tự ti với bạn bè chỉ vì giao diện “ông, bà cụ non”.

Nguyên nhân tóc bạc ở tuổi dậy thì

Hút thuốc lá thụ động, bất ổn tâm sinh lý, di truyền, ăn uống thiếu khoa học, rối loạn chuyển hóa, đi nắng đầu trần là những nguyên nhân khiến trẻ sớm có tóc bạc ở tuổi dậy thì.

Khói thuốc lá từ người lớn khiến tóc bạc ở tuổi 14

Nguyên nhân đầu tiên khiến nhiều trẻ có tóc bạc sớm ở tuổi 14 là do hít phải khói thuốc lá từ những người xung quanh. Nghiên cứu của Đại học Jordan (Mỹ) đã chứng minh, thói quen hút thuốc lá (cả chủ động và thủ động) có liên quan mật thiết với tình trạng bạc tóc trước 30 tuổi, đặc biệt là tuổi dậy thì.

Nicotin trong khói thuốc lá gây ra tình trạng stress oxy hóa, làm tổn thương các tế bào hắc tố melanin. Cơ thể hút thuốc lá thụ động còn vô tình hấp thụ phải các chất độc khiến nang tóc chuyển từ giai đoạn phát triển sang giai đoạn lão hóa và bạc màu.

Bất ổn tâm sinh lý ở tuổi mới lớn

Thanh niên mới lớn thường phải chịu nhiều stress, căng thẳng về chuyện học hành, thi cử, áp lực thành tích do bố mẹ đặt ra hoặc peer-pressure với chính bạn bè trong lớp. Nhiều em bất ổn tâm lý còn xuất hiện các dấu hiệu như mệt mỏi, chán ăn, kiệt sức, tăng huyết áp. Cơ thể không được sạc đầy năng lượng và sự phấn chấn sẽ kéo theo sự hủy hoại hàng loạt tế bào, trong đó có tế bào gốc tồn tại trong nang lông, tăng nguy cơ tóc bạc sớm ở tuổi 13, 14.

Mặt khác, stress còn kích hoạt hệ thần kinh trung ương giải phóng hormone cortisol ức chế quá trình sản sinh melanin, khiến màu sắc tự nhiên của tóc cứ phai dần rồi bạc hẳn.

Yếu tố di truyền trong gia đình có người bạc tóc sớm

Nghiên cứu của Trường Đại học College London (Anh) và Đại học Oviedo (Tây Ban Nha) đã chỉ ra tình trạng tóc bạc sớm có liên quan mật thiết đến gen IRF4. IRF4 quyết định quá trình sản xuất và lưu trữ melanin, điều chỉnh màu sắc tóc, da và mắt. Nếu bố mẹ có tóc bạc sớm, con cái sinh ra cũng được thừa hưởng mã gen này và gặp tình trạng tương tự. Các bệnh lý di truyền như bạch biến, u xơ củ cũng kéo theo tình trạng tóc bạc ở tuổi dậy thì.

Chế độ ăn mất cân bằng là nguyên nhân tóc bạc ở tuổi vị thành niên

Chế độ ăn uống nhiều đường và chất béo không lành mạnh, thiếu hụt vitamin A, B12, D, E, canxi, sắt, kẽm của nhiều bạn trẻ thúc đẩy quá trình bạc tóc diễn ra nhanh hơn.

Thiếu hụt protein: Tóc được cấu tạo chủ yếu từ protein, nạp dưới 45gram đạm mỗi ngày tác động xấu đến sự phát triển và màu sắc của tóc.

Thiếu sắt: Sắt đóng vai trò quan trọng cho quá trình sản xuất hồng cầu, thúc đẩy sản sinh melanin tạo màu cho tóc. Các bé gái trong độ tuổi dậy thì cần bổ sung nhiều sắt do bị mất màu trong chu kỳ kinh nguyệt. Trung bình, các bé trai cần bổ sung từ 11-18 mg sắt/ngày, trong khi bé gái cần đến 12-24 mg sắt mỗi ngày.

Thiếu vitamin B12: Vitamin B12 rất cần thiết với chu trình sản xuất hồng cầu và duy trì sức khỏe các tế bào thần kinh. Trẻ trên 14 tuổi không bổ sung đủ 2,4 microgam mỗi ngày phải đối mặt với nguy cơ bạc tóc bạc sớm ở tuổi 14.

Dầu gội đầu chứa hóa chất gây hại cho tóc

Sử dụng các loại dầu gội chứa hóa chất gây hại như Sulfate, paraben, silicones, Formaldehyde làm tổn thương và kích ứng da đầu. Các chất bảo quản và hương liệu còn phá hủy kết cấu tóc, khiến tóc phai màu nhanh và chuyển sang bạc trắng.

Mặc bệnh chuyển hóa làm tóc bạc sớm ở tuổi dậy thì

Trẻ vị thành viên có tóc bạc sớm là hệ quả của các bệnh lý chuyển hóa như:

Rối loạn tuyến giáp: Thiếu hụt hoặc dư thừa hormon tuyến giáp đều làm giảm khả năng sản xuất melanin, dẫn đến tóc bạc sớm.

Bệnh tiểu đường: Nồng độ đường trong máu quá cao khiến máu không thể lưu thông đến da đầu và nang tóc. Tóc không chỉ rụng như mưa mà còn bạc sớm dù chưa đến tuổi trưởng thành.

Thiếu máu mãn tính: Đây là tình trạng thiếu hụt vitamin B12 do hệ miễn dịch tấn công các tế bào ở dạ dày, ngăn cản cơ thể hấp thụ vitamin B12. Thiếu hụt vitamin B12 là nguyên nhân tóc bạc sớm ở tuổi dậy thì.

Không đội nón khi đi dưới nắng làm tóc yếu và dễ bạc

Hắc sắc tố melanin trong nang tóc bị phá hủy trực tiếp bởi tia UV trong ánh nắng mặt trời. Tia UVA và UVB làm tổn thương cấu trúc protein của tóc, gây cháy nắng tóc. Đặc biệt, tia UVA còn có khả năng thâm nhập sâu vào da đầu, làm mất đi sắc độ tự nhiên, khiến tóc bạc sớm ở tuổi 15.

Biện pháp khắc phục tóc bạc sớm trong tuổi dậy thì

Dưới đây là một số biện pháp cải thiện tình trạng tóc bạc sớm ở trẻ vị thành niên:

Chế độ ăn uống lành mạnh

Bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin B2, sắt, kẽm, đồng và protein. Các thực phẩm cần có trong thực đơn ăn uống của trẻ ở tuổi dậy thì gồm có:

– Vitamin B12: Có trong thịt, cá, trứng và các sản phẩm từ sữa.

– Sắt: Có trong thịt đỏ, rau xanh, đậu và ngũ cốc.

– Kẽm: Có trong thịt, hải sản, hạt và ngũ cốc.

– Đồng: Có trong hạt, gan động vật, và ngũ cốc nguyên hạt.

– Thực phẩm giàu protein: Thịt, cá, trứng, đậu, và các sản phẩm từ sữa giúp cung cấp đủ dưỡng chất cho sự phát triển của tóc.

Giảm căng thẳng

Trẻ có dấu hiệu tóc bạc sớm ở tuổi 17 nên thực hành một vài bài tập giảm stress như thiền, yoga, hít thở sâu trong thời gian rảnh rỗi. Ngoài ra, phụ huynh cũng nên sát sao giờ học của các con, đảm bảo trẻ ngủ đủ 8 tiếng/ngày, nâng cao chất lượng giấc ngủ để cơ thể và tóc được phục hồi, giảm nguy cơ mất màu tóc.

Sử dụng các nguyên liệu tự nhiên/bài thuốc trị bạc Y học cổ truyền

Nếu tỉ lệ tóc tóc bạc sớm ở tuổi 18 chưa quá 10%, bạn có thể sử dụng chính các nguyên liệu tự nhiên có sẵn để nhuộm đen tóc tại nhà. Dưới đây là một số mẹo trị bạc tóc ở tuổi dậy thì vừa đơn giàn và an toàn mà Johnson Clinic muốn chia sẻ đến các em:

– Dầu dừa: Massage da đầu với dầu dừa, kết hợp ủ tóc 30 phút giúp cải thiện tuần hoàn máu và dưỡng ẩm cho tóc đen nhánh tự nhiên.

– Nước ép hành tây: Hành tây chứa nhiều enzyme catalase và lưu huỳnh, giúp kích thích sự phát triển của tóc và ngăn chặn tóc bạc. Mỗi tuần 2-3 lần, massage da đầu với nước ép hành tây, để 30 phút rồi gội sạch với nước, chẳng mấy tóc sẽ chuyển từ bạc thành đen.

– Uống thuốc hà thủ ô: Đây là thảo dược Đông y có công dụng bổ huyết, kinh can thận, cải thiện tuần hoàn máu đến da đầu và dưỡng tóc đen bóng. Bạn có thể sắc thủ ô thành thuốc uống lúc đói hoặc bổ sung dưới dạng viên nang.

– Hạt mè đen: Vừng đen chứa nhiều lecithin, protein, vitamin E, axit linoleic giúp tóc đen và cải thiện sức khỏe tổng thể của tóc. Bạn chỉ cần massage da đầu với dầu mè, để qua đêm và gội sạch vào sáng hôm sau là các sắc tố melanin sẽ được hồi sinh đáng kể.

Sử dụng các sản phẩm chăm sóc tóc phù hợp

Lựa chọn cho trẻ các loại dầu gội, dầu xả, kem ủ tóc không chứa hóa chất gây hại và phù hợp với tình trạng tóc. Ưu tiên dưỡng tóc bằng các loại thảo mộc tự nhiên giàu dưỡng để phục hồi và bảo vệ tóc trước các tác nhân gây hại từ môi trường bên ngoài. Tránh uốn, nhuộm quá nhiều, tối đa 6 tháng/lần để tóc khó phai và bền màu hơn.

Ngoài ra, duy trì thói quen đội mũ khi đi nắng cũng là một trong những cách hiệu quả để ngăn ngừa tóc bạc ở tuổi dậy thì.

Tham khảo ý kiến chuyên gia

Nếu trẻ chưa đến tuổi trưởng thành mà tóc bạc nhiều và nhanh, bố mẹ nên đưa con đi thăm khám bác sĩ da liễu để được tư vấn và điều trị kịp thời. Phụ huynh cũng nên tham vấn ý kiến các chuyên gia dinh dưỡng để điều chỉnh chế độ ăn uống và bổ sung dưỡng chất cần thiết, góp phần đẩy lùi tình trạng bạc tóc sớm ở trẻ vị thành niên.

Tóc bạc ở tuổi dậy thì là dấu hiệu bất thường, cảnh báo các vấn đề sức khỏe và tâm sinh lý ở trẻ. Do vậy, bố mẹ tuyệt đối không nên chủ quan mà cần điều chỉnh cách chăm sóc tóc và cải thiện chế độ ăn uống cho con. Nếu cần thiết, hãy đưa con đến các cơ sở da liễu uy tín để bác sĩ chẩn đoán chính xác nguyên nhân và tìm ra biện pháp điều trị hiệu quả, an toàn.